In de Antwerpse gemeenteraad zetelt Sam Voeten voor CD&V. Maar vooral ook voor JONGCD&V. Sam gaf ons oordeel over de meerjarenplanning 2020-2025 (de oplijsting welke budgetten het stadsbestuur voorziet voor de specifieke thema’s en projecten de volgende jaren). Hieronder kan je zijn integrale tussenkomst lezen. Als jongeren in een gezinspartij hebben wij onze focus gelegd op de uitdagingen waar heel wat jonge gezinnen mee worden geconfronteerd.

Geachte collega’s

Het was onze partij CD&V die zich tijdens de stemming over het bestuursakkoord in januari onthield. We zagen een aantal positieve zaken in jullie akkoord staan en gaven jullie het voordeel van de twijfel. Niet zomaar alles afschieten, maar constructief oppositie voeren.

Aanvankelijk was dat voor ons even zoeken. We hadden namelijk lang deelgenomen aan het bestuur en wie weet werd ons degelijk beleid gewoon verdergezet? Maar stillekesaan begon het duidelijk te worden. Stillekesaan werden er keuzes gemaakt waar mijn partij nooit mee akkoord zou gaan. Het schrappen en kortwieken van adviesraden. No way. Het viseren van fietsers zonder hen kwalitatieve oplossingen aan te reiken. No way. Het stopzetten van culturele subsidies.  No way. En het afvoeren van de sorteerstraatjes. No way. Daar kunnen wij ons écht niet mee verzoenen.

Nu, eerlijk, dat maakt ons wel strijdbaar. Er is blijkbaar nood aan partijen die zich blijven inzetten voor een groenere, meer duurzame en bruisende stad. Een stad die u graag ziet. Die de Antwerpenaar in elke levensfase verwelkomt. Van de schattigste baby tot de meest aaibare grootvader. Met misschien nog weinig haar op zijn hoofd, maar in zijn hoofd fijne herinneringen van een leven lang in onze stad. Het is met die oranje bril dat wij aandachtig naar jullie plannen hebben gekeken en gerichte vragen hebben gesteld. Is deze stad werkelijk een thuishaven voor elke generatie?

Helaas kregen we nog geen kleine maand geleden slecht nieuws. We kampen nog steeds met een stadsvlucht. 8.200 jonge ouders keerden vorig jaar onze stad de rug toe. Als gezinspartij worden wij daar niet bepaald vrolijk van. Wie gezinnen in de stad wil houden, dat is onze overtuiging, moet beleidsmatig keihard werken op heel wat fronten. Want soms gaat het om één groot issue waardoor jonge mensen besluiten de stad te verlaten. Maar vaak komt zo’n beslissing er pas nadat de emmer zich traag maar gestaag vult, en uiteindelijk overloopt.

Elk gezin, elke Antwerpenaar, is anders. Maar ze staan vaak wel voor dezelfde uitdagingen, ls jonge tweelingpapa kan ik daarvan meespreken. We wandelen eens door hun drukke leven.

Alles begint met een dak boven je hoofd. Maar zelfs dat begin is al ontzettend moeilijk. Antwerpen heeft een tekort aan betaalbare woningen voor jonge gezinnen. Ondertussen rijzen de verre van gezinsvriendelijke en simpelweg on-be-taal-bare flats als paddenstoelen uit de grond. De toelichting van schepen Duchateau doet vermoeden dat hij de problematiek serieus neemt. Maar uit de begroting kan je moeilijk afleiden hoeveel betaalbare gezinswoningen er zullen bijkomen. We hadden graag ambitieuze targets gehoord, zoals u dat bij de sociale huisvesting wel deed.

Maar goed. Stel dat die woning toch in orde komt. Je wordt wakker. De gekende ochtendrush: boterhammekes, boekentasjes en dan naar buiten. Je stapt de deur uit en het eerste waar je als Antwerpenaar mee in aanraking komt, zijn de voetpaden. De kans dat die er niet altijd even goed bijliggen, is helaas groot. Maar de kans dat jouw straat ook effectief de komende jaren wordt heraangelegd, is dan weer bitter klein. Districten kunnen misschien 8 of 9 straten per legislatuur onder handen nemen. Peanuts! Als partij die de decentralisatie hoog in het vaandel draagt, vinden we het jammer dat de stad via Vlaanderen heel wat budgettaire ruimte voor zichzelf heeft gecreëerd, maar dat onze districten daar niet van kunnen meegenieten. Ja, er komen knappe projecten van stadsontwikkeling op ons af en die kosten een aardige duit. Maar onze stad heeft ook gewoon een nieuwe vloer nodig. En die investeringen gebeuren voor 80 % op het openbaar domein van de districten. Voor de gewone Antwerpenaar maakt het geen bal uit wie bevoegd is. Geef de districten een stukje van die extra zuurstof, zodat zij ook hun steentje kunnen bijdragen.

Wanneer ik zeg dat onze straten er niet voor iedereen even goed bijliggen, vertel ik in feite geen geheimen. Schepen Bachar erkende dat zelf. “Als je eens minder mobiel bent, dan merk je pas echt hoe het met de toegankelijkheid van onze stad is gesteld.”. Ik werd even licht euforisch, maar nadien in uw commissie en eigenlijk gedurende gans de week, heb ik dat woord niet vaak meer gehoord. Er ligt nochtans heel wat werk op de plank. Vraag dat maar aan ouders die met een buggy op stap zijn of aan mensen in een rolstoel. Zo zijn we tevreden dat het beleid van de taxicheques wordt verdergezet. Maar vergeet niet dat mensen het liefst van al zich ook zelf vlot door onze stad kunnen bewegen. Het minieme subsidiepotje voor toegankelijke speeltuigen is misschien wel exemplarisch voor het bredere toegankelijkheidsbeleid.

Maar opnieuw naar onze mama’s en papa’s die hun dag nog maar net gestart zijn. Misschien hebben ze baby’s of peuters die naar de opvang moeten. Ik ga hier geen doekjes om winden: dit beleid kunnen wij als gezinspartij absoluut smaken.  Een gezond evenwicht tussen stedelijke en private opvang, dat moet zo blijven. En ook de kinderopvangtoelage is een welgekomen duwtje in de rug voor werkende ouders.

Alleen vinden we het jammer dat de blinde vlekken in de occasionele opvang niet worden opgevuld. Occasionele opvang is een noodoplossing voor mensen die bijvoorbeeld sneller dan verwacht werk vinden en halsoverkop een tijdelijke plek voor hun kind zoeken. Maar Ekeren, Wilrijk en Merksem vallen uit de boot. Een beleidskeuze op basis van het gemiddelde inkomen in de districten dat te hoog zou liggen. Maar dat is toch een vreemde redenering ten aanzien van ouders die net op zoek zijn naar dat nieuwe inkomen. We hopen dat u hier nog stappen vooruit zet.

Misschien zijn de kindjes al ouder en gaan ze naar school. Ook dat zet heel wat druk op gezinnen. Schepen, wij hopen dat u blijft vechten voor een centraal aanmeldsysteem. Wij vragen u dat in naam van de alleenstaande moeder of vader die niet zomaar kan gaan kamperen. Een debat over de achterliggende criteria zullen wij niet uit de weg gaan. Heel wat ouders worstelen met een onrechtvaardigheidsgevoel. Soms krijg je uw eerste keuze, soms pas de vijfde. Of nog erger: geen plek. Een deel kan je oplossen met betere communicatie. Maar de essentie van de zaak is natuurlijk capaciteit. En daar knelt het schoentje. Uw investeringen in capaciteit en de werking van ons onderwijs zakken jaar, na jaar, na jaar, na jaar, … We landen zelfs bijna op een halvering. Wilt u nog meer druk op het systeem zetten? Schoolkeuze en schoolvrijheid zijn voor vele ouders een essentieel element in hun keuze om de stad te verlaten. We vrezen dat u binnen een aantal jaar in de problemen zal zitten. Te weinig plekken, verzadigde klassen en extra druk op leerkrachten. We hebben ook bitter weinig gehoord over de momenten dat kinderen jongeren worden. Waar is de aandacht voor ons technisch onderwijs naartoe? Welke investeringen mogen we verwachten in nieuw materiaal, wanneer komt die noodzakelijke inhaalbeweging? Er komen heel wat werven op ons af en daar zet men meer dan terecht op in, maar bereid uw menselijk kapitaal, jongeren én werklozen, op de best mogelijke manier voor op hun toekomst. Want ook over de doorstroom naar het hoger onderwijs bleef het windstil. En last but not least, de torenhoge ongekwalificeerde uitstroom. Hopelijk laat uw plan niet meer te lang op zich wachten, de situatie is écht urgent. Wij steunen uw poging om lege brooddozen naar de geschiedenisboeken te verwijzen, maar verlies al het overige zeker niet uit het oog.

Na het droppen van de kinderen, is het tijd om te gaan werken. Dat woon-werkverkeer maakt in toenemende mate de shift van verplaatsingen met de wagen naar andere vervoersmiddelen, niet in het minst de fiets. Dat is niet altijd een keuze van het hart omwille van de geweldige fietsinfrastructuur. Vaak gaat het hier om het vermijden van de ridicule files en tramfrustraties. Nu, er zijn weldegelijk stappen vooruit gezet. Maar om te spreken van dé ommezwaai naar de mobiele fietsstad van de toekomst, nee, da’s absoluut niet het geval. Als je gewoon de kwalitatieve parkings voor wagens afzet tegen de ronduit erbarmelijke faciliteiten voor fietsers, dan beken je als bestuur kleur. Met slechts één beveiligde fietsparking op de planning, beken je als bestuur kleur.  Wie niet kan zeggen welke missing links er eerst worden aangepakt, die bekent kleur.

Wij hadden dé ommezwaai naar een Antwerps Kopenhagen verwacht, maar het zal niet voor deze legislatuur zijn. Wat blijkbaar wel voor deze legislatuur is, is het viseren van de fietser. We vinden personeel om aan de Keyserlei bovengronds fietsers te beboeten, maar het lukt ons niet om samen met de NMBS het onder de grond veilig en proper te houden. Nogmaals: mensen hebben geen behoefte aan flauwe excuses over bevoegdheden. Breng het gewoon in orde. De fietsdiefstallen pieken. Maar het zijn de fietsers en niet de dieven die worden gepakt. Prioriteiten.

De handhaving in deze stad is te selectief. Waar blijven de controles in de zones 30? Wat met de veiligheid van onze allerkleinsten? Wanneer u binnenkort de woonerven uitrolt, waar men slechts 20 per uur mag, dan zal u dat niet alleen infrastructureel moeten afdwingen maar ook met de harde hand. Want ja, wij moeten onze politie klaarstomen op het allerergste. Maar de kans op een aanslag is gelukkig vele malen kleiner dan de kans dat je fiets wordt gepikt of dat je van je sokken wordt gereden door een snelheidsduivel. Bereid ons voor op wat kan komen, maar vergeet niet wat ons dagelijks overkomt.

Ik keer terug naar ons gezinnetje. Na een lange werkdag en de avondrush, ploffen heel wat mensen moe maar voldaan in de zetel. En dan, wanneer de kindjes eindelijk slapen en de stilte de woning in sluipt… BOEM! Antwerpen, de stad van 1.000 bommen en granaten.

Ik maak er bewust een slecht grapje over. Een luchtige start voor een serieus onderwerp.

Maar toen ik samen met mijn vrouw de beelden zag van de doorzeefde woonkamer van ‘ons moeke’ in Ekeren, kreeg ik het lastig. Een doodgewoon rijhuisje, in een doodgewone buurt. De leefruimte, zoals zo vaak, aan de kant van de straat. We mogen onze beide pollekes kussen dat ons moeke er zonder één schrammeke vanaf kwam.

Het is niet mijn gewoonte om zaken zomaar uit te vergroten want anderen kunnen dat beter. Maar ik overdrijf toch niet? Meer dan 70  incidenten met zwaar geweld in de Antwerpse straten. De drugsoorlog woedt verder, nu ook in heel wat districten.

En ik ga hier niet verkondigen dat u uw best niet doet, mijnheer de burgemeester. Dat zou zwak zijn en het zou er maar aan ontbreken. Maar ik hoop wel dat we er eens ene gaan pakken. Geen pinten, maar criminelen. Niet de kleine garnalen, maar netwerken uit de midden- en bovenlaag. U ging met het drugsteam aan de deuren bellen en zeggen dat het gedaan was, maar het zijn vooral de drugsbendes die de wapens laten spreken. Als klap op de vuurpijl wijst collega Beels uw drugsbeleid de deur.

En ik hoop ook écht dat we afstappen van dat rondje zwartepieten. Ik ben zwarte piet-discussies sowieso beu. Want ik weet al wat u gaat zeggen. Iedereen laat mij in de steek. De andere niveaus tonen niet de minste interesse. Maar door te schieten op anderen, erkent u vooral dat het niet geweldig loopt met de war on drugs. Dat zijn psychologische processen en die zijn des mensen. Verliezen doe je door externe factoren zoals de scheidsrechter, winnen doe je altijd zelf.

Maar u zat toch ook met gepaste trots aan tafel toen het Stroomplan werd opgestart, geflankeerd door uw ministers Jambon en Van Overtveldt. Op een gegeven moment is er een afweging gemaakt tussen het Marrakeshpact en al de rest waar de federale regering mee bezig was, inclusief de veiligheid van onze stad. We kennen dat verdict. Maar de granaten blijven ondertussen wél exploderen. Toen uw partij de regering verliet kwam de stabiliteit van het land in gedrang. Maar om de veiligheid van onze stad daardoor niet in gevaar te brengen, want dat wil ik wel gezegd hebben, hebben de opvolgers van uw ministers alle afspraken gehonoreerd, één voor één.

Natuurlijk mag het altijd meer zijn. Maar ik ben slechts een kleine garnaal. U daarentegen verzamelt de meeste stemmen in dit land. Als u zegt dat u het niet alleen kan, dan rust er een grote verantwoordelijkheid op uw schouders. Wat u via het Vlaamse regeerakkoord voor onze stad beweert te doen, moet u misschien dan ook maar overwegen op federaal niveau. Nu, nog een paar stille nachten en we kennen de evaluatie van het Stroomplan. Laten we van dat moment een opportuniteit maken om ons Antwerps drugsbeleid drastisch te verbeteren. Misschien hebben we toch een stille omslag nodig. Niet alleen zichtbaar machtsvertoon zoals afgelopen weekend op de Meir, maar vooral nog betere inzet van verschillende profielen die crimineel gedrag opsporen en vooral voorkomen.

Terug naar de Antwerpenaren die de zware werkweek ondertussen achter de kiezen hebben. Het leukste deel kan nu beginnen: het weekend. Of het nu gaat om een jong koppel, een vriendengroep boomers of een koddig stel jaggers, iedereen houdt wel van een aangenaam en groen openbaar domein voor een fijne wandeling of bezoekje aan de speeltuin. We waren dan ook verheugd om te lezen dat het bestuursakkoord op ontharding en vergroening zou inzetten. Meer nog, het was zelfs één van dé redenen om ons destijds te onthouden. CD&V zette dit thema op de kaart: laten we 15 % van de Antwerpse straten en pleinen ontharden. Een zeer ambitieus plan dat op basis van ons studiewerk haalbaar is.  Maar onze verwachtingen worden niet ingelost. Integendeel. De uiteindelijke budgetten, zelfs wanneer je sprokkelt bij de drie bevoegde schepenen, zijn ruim onvoldoende. We hebben toch één target gehoord: 5.000 m² per jaar. Dat is amper drie kwart voetbalveld. Het past volgens ons in de algemene visie van dit stadsbestuur op de duurzame transformatie. Window dressing. Too little, too late. Het klimaatneutraal en -robuust maken van onze stad is nochtans essentieel. Temperaturen zullen niet dalen en zetten druk op de gezondheid, zeker van oudere mensen. De stad schaft ondertussen de renovatiepremie af. Ambitie op vlak van zonnepanelen is afwezig. Het woord luchtkwaliteit viel geen enkele keer. Wie het welzijn van de Antwerpenaar serieus neemt, legt de lat hier hoger.

Als we het publieke domein niet structureel vergroenen, laten we dan hopen dat het minstens properder wordt. Wandelen zonder rommel op straat is gewoon veel fijner. Dit is geen evidente opdracht. Onderhoud, sensibilisering en handhaving: elke tak is belangrijk. Met maar liefst 40 manschappen extra bij Maatschappelijke Veiligheid kiest u duidelijk voor strengere handhaving. Dat schept hoge verwachtingen. Wij hopen samen met u dat de gedragsverandering er komt. Want op het offerblok van deze repressieve keuze liggen de talrijke burgers die wél hun best doen maar bijvoorbeeld nu wel de goedkopere en duurzame sorteerstraatjes door hun neus geboord zien. Maar ik ben pessimistisch. Statiegeldinitiatieven worden weggestemd. En het absolute dieptepunt is het afschaffen van Buurt aan de Beurt en de Lentepoets. Geweldige initiatieven die buurten eens goed onder handen nemen. En niet onbelangrijk, het versterkt de sociale cohesie. Was u het niet schepen Duchateau die de uitdagingen op vlak van eenzaamheid niet van de poes vond? Wel, deze initiatieven sensibiliseren niet alleen over properheid, ze brengen ook buren samen. Ik vraag u namens onze fractie uitdrukkelijk om deze beslissing terug te schroeven.

Want er is nog iets dat ons christendemocraten zorgen baart. Wanneer ik het in het begin van deze tussenkomst had over betere straten, fietspaden en woningen, dan heb ik het over cement in de letterlijke zin van het woord. Maar wat dan met cement in de figuurlijke zin van het woord. Hetgeen een samenleving bijeenhoudt, de menselijke cement? Het grijpt ons naar de keel dat vele verenigingen die mensen samenbrengen en even doen ontstressen tegen een potentiële verlaging of zelfs stopzetting van hun steun aankijken. We vinden het onbegrijpelijk dat het stadsbestuur de continuïteit en werking van sommige culturele partners niet durft verzekeren. Jazz Middelheim, Nuff Said, Linkerwoofer? En naast het klassieke middenveld heb je ook het nieuwe. De commons-gedachte. Met geen woord werd erover gerept. Burgerparticipatie? Stilte. Pak dat toch vast! En ja, we houden ons hart vast als er plannen zijn om het concessiereglement te herbekijken. Want het zijn de talrijke organisaties die hiervoor extra geld zullen moeten ophoesten. Dat is niet waar CD&V voor staat. Wij willen ver-binden, niet ont-binden.

Voor ons is het helder. Als Antwerpenaren moeilijk een woning vinden. Als ze twijfelen of er nog plek is op school. Als het fietstraject van hun kind er soms ronduit onveilig bij ligt. Als ze met de buggy niet op de tram geraken en dan maar in de wagen balen in de zoveelste file. Als beton voorrang krijgt op groen. En als de spontane ontmoetingen dankzij het middenveld dreigen te verdwijnen, dan snapt zelfs de grootste chauvinist dat sommige mensen, onder hen vele gezinnen, jammer genoeg de beslissing nemen om uit de stad weg te vluchten.Nee, deze keer was het niet moeilijk om ons stemgedrag te bepalen. Het voorbije jaar hebben jullie keuzes gemaakt en die bestendigt in deze meerjarenplanning. Keuzes die niet de onze zijn. Dat kunnen wij onmogelijk steunen. CD&V wil een gezinsvriendelijke stad. Duurzaam, groen, sociaal, bruisend. Waar je vlotjes doorheen rolt, of het nu met de fiets, de buggy of een rolstoel is. Een stad die een thuishaven is voor elke generatie. Op heel wat punten schiet u echter tekort. Een gebrek aan ambitie voor heel wat uitdagingen. Dus wij keuren dit niet goed.