De stad en politie Antwerpen startten op 14 oktober met het weghalen van foutgestalde fietsen aan het Centraal Station. Deze verwijderingsoperatie kadert in een bredere campagne van de stad om de omgeving van het Centraal station en de Keyserlei te ontlasten van fietsen die buiten de fietsenstalling geplaatst zijn. Dat er een wildgroei aan foutgestalde fietsen is ontstaan, is een feit. Dat hieraan iets moet gebeuren, beaamt ook JongCD&V Antwerpen voluit. Maar de manier waarop is niet in orde: “Het nieuwe beleid voldoet niet aan de fietsrealiteit. De huidige stalling voldoet niet aan de fietscapaciteit. De bovengrondse situatie voldoet niet aan de fietsintensiteit.”
Fietsrealiteit
Het moet eerst en vooral gezegd worden. De recente aanpassingen aan de ondergrondse fietsenstalling aan het Koningin Astridplein verdienen een pluim op de hoed van de stad Antwerpen. Niet enkel werden tussenmuren weggewerkt, verlichting verbeterd en een minieme fietscapaciteitsuitbreiding gedaan. Ook nam de stad tijdelijk een ongebruikt bewakingslokaal achteraan de stalling in gebruik als werkplek voor enkele stadsmedewerkers, zodat passanten vriendelijk wegwijs worden gemaakt in de stalling. Er is dus zeker sprake van een verbetering.
Maar deze aanpassingen zijn niet voldoende om een sanctioneringsgolf aan te kondigen tegen fietsers, volgens JONGCD&V’er Pieter De Cock: “Er moet meer gebeuren vooraleer de ondergrondse fietsenstalling aan het Koningin Astridplein echt volstaat als veilige fietsenstalling. Met het openwerken van de ruimte, is het er niet persé veiliger op geworden. Levanto heeft in de stalling een fietsherstelpunt en zijn daar het aanspreekpunt. De medewerkers daar smeten vorige week nog drie bakken vol gevonden opengeknipte sloten weg. Diefstal is op deze locatie altijd schering en inslag geweest. ‘S nachts is het hier nog steeds onbewaakt, en de ondergrondse garage is (’s nachts) ook niet het meest gezellige plekje van de stad. Het is dus niet verbazingwekkend dat mensen vanuit veiligheidsoverwegingen hun tweewieler liever bovengronds in het zicht zetten. De stad neemt deze veiligheidsoverwegingen echter niet mee door nu al te sanctioneren in plaats van de alternatieven te optimaliseren”
Fietscapaciteit
Het Centraal station is na de Brusselse treinstations en Station Gent Sint-Pieters het drukste treinstation van België. In 2018 stapten gemiddeld 36.823 reizigers per weekdag op de trein in Antwerpen-Centraal. Daartegenover worden onder het Koningin Astridplein 1563 stalplaatsen voor fietsers voorzien. Ruwweg betekent dit dat per 23 à 24 pendelaars één fietsstalplaats is voorzien. Uiteraard gaat niet elke treinreiziger met de fiets naar of van het station. Maar met het doel om 50% van alle verplaatsingen in de stad op een duurzame manier te doen (de modal split), oogt een stalcapaciteit voor slechts 4% van de treinreizigers bijzonder mager.
De 121 bijgekomen stalplaatsen (in de toekomst worden dit er 136) is dus geenszins een capaciteitsuitbreiding die voldoet aan de noden. Het is dus vreemd dat de stad de stalling onder het Koningin Astridplein aanreikt als DE unieke stalplaats voor pendelaars. “In Utrecht, één van de Europese fietssteden, wordt er ook beboet voor het foutstallen van fietsen. Maar daar is een fietsenstalling aan het station van 12.500 stalplaatsen. Dan is het logisch dat er nultolerantie is versus wildstallen van fietsen. In Antwerpen hebben we zoiets niet, maar de stad spiegelt zich wel aan dergelijk beleid. Het is echter het één of het ander: sancties kunnen enkel mits een goed stalbeleid en voldoende capaciteit.”
Fietsintensiteit
De nieuw geïnstalleerde fietsvakken bovengronds rond het Centraal Station zijn dan weer het voorbeeld van een verfpotbeleid. De vakken waar binnen fietsen mogen staan, lijken in der haast gezet. Misschien nog het beste voorbeeld van een wilde westen stalbeleid waar de stad net komaf mee wilt maken: iedereen die zijn of haar fiets in het vak gepropt krijgt, staat goed. Sta je er vlak naast, word je beboet. Nog niet gezegd zijnde dat je nog steeds beboet kan worden als iemand jouw fiets uit het vak verzet om zijn eigen fiets een plaats te geven. De nietjes in de stalvakken (indien ze al aanwezig zijn) zijn ruim ontoereikend.
Met een echt stalbeleid zouden er fysieke fietsstallingen geplaatst worden binnen dergelijke vakken. Indien er geen plaats is, is er geen plaats. Fietsen hangen veilig vast, en er kan niet tussengefrommeld worden, zegt De Cock. “De fietsintensiteit aan de Keyserlei en Astridplein liggen veel te hoog om dergelijke vakken te schilderen als afdoende en kwalitatief fietsbeleid.”
0/3: Voorzie alternatieven en houd rekening met proportionaliteit
JongCD&V Antwerpen geeft de stad in hun aanpak van het stallingsprobleem dus een 0/3. Dat er eerst gewaarschuwd wordt vooraleer er boetes worden uitgeschreven is een goede zaak. Maar vooraleer er boetes worden uitgeschreven, moet er vooral een veilig en comfortabel alternatief worden uitgewerkt. “Tot dan roepen we de ambtenaren op om het bij waarschuwingen te houden. We hopen vooral dat er nooit boetes van €350 zullen uitgeschreven worden. Dat is echt buitenproportioneel. Stel je voor dat automobilisten een parkeerboete krijgen twee of drie keer meer dan de wagen waarde. Het zou wat zijn!” Eerder gaven de CD&V jongeren in hun fietsdeal hun ideeën hoe een goed fietsbeleid er wel zou moeten uitzien.
